Nola ikasten du haurrak hizketan?

    HAURRAK NOLA IKASTEN DU HITZ EGITEN?

·         Soinuak  egiten, silabaka, hitzak...

·          Errepikapenak egiten

·         Zaratak egiten

·         Irudien eta hitzen arteko harremana eginez.

·         Okertuz

·         Saiatuz

·         Jolastuz

·         Irakurtzen

·         Musika entzuten

·         Pelikulak/telebista ikusi, haur ikuskizunak

Klaseko beste kideena:

·         Beste pertsonak hizketan entzuten (entzumena)

·         Hizketan parte hartzen duten atal guztiak aztertzen (ahoaren forma)

·         Soinuen zentzugabea eta nagusiak  pixkanaka soinu hori zentzua ematen die.

·         Errepikapena

·         Ezpainen irakurmena

·          Beste umeekin elkar harremanetan hizketan eta harremanetan

·         Mugimendua garatuz

·         Animaliekin harremanetan

·         Esperimentatuz

·         Errutinen bidez

·         Garapen psikologikoa

·         Galderen bidez

·         Ingurugiro egoki bat eskainiz

·         Abesti eta ipuinen bitartez

·         Gizarte batetan parte hartuz

·         Eredu onak eskaintzea

UMEAK BEREZKO GAITASUNA DAUKA

EDO

KANPOKOTIK EMANDAKO GAITASUNA DA?

Ø  KONDUKTISTAK: Bere jarrera saritzen duzu ondo egiten duenean eta ez duzu ezer egiten okertzen denean. Ondo portatzen bazara telebista ikusiko duzu.

Soinua, zarata, akatsak eginez, okertuz, saiatuz, esperimentatuz, motibatuta egotea, saria emanez errepikapena bilatzen da, galderak egin eta gurasoen erantzuna

Estimuluen bidez garatzen dela lengoaia, ikuspegi sinplista. Metodo honek ez du asko erakusten.

Ø  CHOMSKY: “yo sabo” adibidea ez du inoiz entzun, nondik atera? Gramatika egitura daukalako.

Gramatika unibertsala hizkutza guztietarako, baina umea  jaiotzean izatez gramatikazko oinarrizko irizpideak dituela. Barrukoa baina garapen gramatikala.

Haurra jaiotzen da dispositibo unibertsal  horrekin, kapazitate gramatikalarekin.

Eredu onak eskaintzea, abestiak, pelikulak, ipuinak, emozioak beraiei arreta eskaintzen badiezu.

Ø  PIAGET: Joku sinbolikoa (umea sardezkarekin piratarena errepresentatuz)

Funtzio sinbolikoen bidez, gauzen errepresentazioa lortzen du. Garapen psikologikoa dauka barnean. Eta garapen psikomotorea. Barruko gauzetan zentratzen da (garapen psikologikoa).

Mugimenduaren bitartez,  garapen psikologikoa, jolasak, marrazkiak, esperimentatzea….

Ø  VIGOTSKI: Gurasoak umeari euskara batuaz egiten badio umea euskara batuaz eingo du.

Guraso-ume harremana, haur-haur harremana, galderak egin umea gurasoari eta alderantziz, Okertuz, balbuzeoak, giro egokia sortuz, helduak umeak motibatuz, gurasoekiko imitazioa…

Komunikazioan oinarritzen da, gizartea umeari egiten dion eragina, harremana azpimarratzen du, heldua egiten dion eragina, umea prozesatzen doa informazio guztia. Gizartearekin parte hartuz. Gurasoen eragina.

·         HAURRAREN EZAGUTZA HIZKUNTZAN

NOLA GARATU?

FASEAK:

  HITZEN AURREKO FASEA (0-12)

·         Errepikapenak egiten

·         Zaratak egiten

·         Saiatuz

·         Jolastuz

·         Musika entzuten

·         Beste pertsonak hizketan entzuten (entzumena)

·         Beste umeekin elkar harremanetan

·         Mugimendua garatuz

·         Animaliekin harremanetan

·         Esperimentatuz

·         Errutinen bidez
·         Afektibitatea landuz (pardelak aldatzean, hitz egiten...)
·         Masajeak ematen
·         Proto-elkarrizketak (gurasoek umeak egindakoari intentzionalitatea ematea).
·         Gorputzaren mugimendua eta espresioa
·        Input, nagusiak hitz egitea. Umea hitz egitera estimulatzen duzu.
·         Imitatuz (soinuak, "balbuceos", ahots berriak deskubrituz...)


HASIERAKO FASEA HITZ EGITEKO (12-24):

     

·         Soinuak  egiten, silabaka, hitzak...

·         Errepikapenak egiten

·         Zaratak egiten

·         Irudien eta hitzen arteko harremana eginez

·         Okertuz

·         Saiatuz

·         Jolastuz

·         Beste pertsonak hizketan entzuten (entzumena), beste umeekin.

·         Soinuen zentzugabea eta nagusiak  pixkanaka soinu hori zentzua ematen die.

·         Mugimendua garatuz

·         Esperimentatuz (hitz eginez), hitzak esperimentatuz...

·         Errutinen bidez, testuingurua, formatua...

·         Garapen psikologikoa

·         Ingurugiro egoki bat eskainiz

·         Abesti eta ipuinen bitartez

·         Gizarte batetan parte hartuz

·         Eredu onak eskaintzea
·         Abestiak, ikuskizunak...

HITZEN ONDORENGOAK (3 URTE):

·         Irudien eta hitzen arteko harremana eginez.

·         Okertuz

·         Saiatuz

·         Jolastuz

·         Esperimentatuz ( hitz eginez, hitz asko ikasten dituzte)
·         Musika entzuten

·         Beste pertsonak hizketan entzuten (entzumena)

·         Errutinen bidez

·         Galderen bidez

·         Abesti eta ipuinen bitartez

·         Gizarte batetan parte hartuz
·         Gauzen eta hitzen esanahia sakonduz
·         Input-a

 

HITZEN ONDORENGOAK (4 URTE)

·         Beste pertsonak hizketan entzuten (entzumena)

·         Hizketan parte hartzen duten atal guztiak aztertzen (ahoaren forma)

·         Soinuen zentzugabea eta nagusiak pixkanaka soinu hori zentzua ematen die

·         Errepikapena

·         Ezpainen irakurmena

·         Beste umeekin elkar harremanetan hizketan eta harremanetan

·         Mugimendua garatuz

·         Esperimentatuz

·         Errutinen bidez

·         Garapen psikologikoa

·         Galderen bidez

·         Ingurugiro egoki bat eskainiz

·         Abesti eta ipuinen bitartez

·         Gizarte batetan parte hartuz

·         Eredu onak eskaintzea
·         Input-a

HITZEN ONDORENGOAK (5 URTE)

·         Beste pertsonak hizketan entzuten (entzumena)

·         Hizketan parte hartzen duten atal guztiak aztertzen (ahoaren forma)

·         Soinuen zentzugabea eta nagusiak pixkanaka soinu hori zentzua ematen die.

·         Errepikapena

·         Ezpainen irakurmena

·         Beste umeekin elkar harremanetan hizketan eta harremanetan

·         Mugimendua garatuz

·         Animaliekin harremanetan

·         Esperimentatuz

·         Errutinen bidez

·         Garapen psikologikoa

·         Galderen bidez

·         Ingurugiro egoki bat eskainiz

·         Abesti eta ipuinen bitartez

·         Gizarte batetan parte hartuz

·         Eredu onak eskaintzea